Tegen het einde van zijn leven had de Boeddha een gesprek met een politicus over dat wat zorgt voor kracht en stabiliteit in de samenleving. Als ik naar onze hedendaagse samenlevingen kijk, lijkt het erop dat het soort dingen dat zorgt voor kracht en stabiliteit nu nog steeds dezelfde zijn als 2500 jaar geleden. Een van de factoren die sterk naar voren komt uit wat de Boeddha zegt is respect.
Er zijn veel gebieden in het sociale leven waar respect een cruciale rol speelt:
Hebben politici respect voor elkaar?
Als ze dat doen, dan kunnen de staatsaangelegenheden op een waardige en rationele manier worden uitgevoerd. Terwijl, als ze elkaar eindeloos proberen te bedriegen of te vernederen, dan kan je alleen maar verwachten dat zo'n bitterheid zich over de hele samenleving verder zal verspreiden.
Ook zien we veel gevallen waarin politici acties van andere leden van hun eigen groep verdedigen die ze zouden veroordelen als dezelfde actie door leden van de andere groep zou worden ondernomen. Dit soort vooringenomenheid is gebaseerd op minachting. Het is in wezen een vorm van oneerlijkheid.
Een politicus die boven dit soort zaken uitstijgt is meer een staatsman dan een partijman of -vrouw.
Heeft het volk respect voor de leiders?
Als de leiders laksere regels voor zichzelf lijken aan te houden dan ze aan het volk opleggen, dan verliest het volk respect en houdt het zich niet langer aan de regels.
Als de leiders hun positie gebruiken voor persoonlijk gewin en verrijking - hetzelfde verhaal.
Een van de beroemde boeddhistische politici uit de geschiedenis is Yelui Chu Tsai die minister was in de regering van Gengis Khan. Toen hij stierf, werd het duidelijk dat hij nauwelijks rijkdom had. Hij liet een muziekinstrument en een paar persoonlijke bezittingen na. In zijn leven had hij hele bevolkingsgroepen gered van genocide en de heersers beïnvloed naar rechtvaardige rechtbanken en religieuze tolerantie, maar hij had zijn positie niet gebruikt voor persoonlijke verrijking.
Hebben de verschillende mensenrassen onderling respect?
Wanneer er sprake is van aanhoudende discriminatie van de ene groep jegens de andere, hetzij door een kastenstelsel, hetzij door vooroordelen op grond van ras,
waarbij de rechtbanken meer geneigd zijn het ene ras te veroordelen en zwaardere straffen op te leggen dan het andere,
waar het politieoptreden wordt gebruikt om één ras in bedwang te houden in plaats van iedereen te beschermen,
waar mensen niet gelijk zijn voor de wet,
weten we dat we te maken hebben met een ongelukkige en disfunctionele samenleving.
De ware maatstaf voor het succes van een samenleving is niet het bruto nationaal product, de zogenaamde "omvang van de economie". Dit is gewoon de maatstaf voor hoe vaak geld van eigenaar verandert.
Betere maatstaven zijn dingen als
levensduur,
lage kindersterfte,
laag risico op de dood door geweld,
afwezigheid van honger en
afwezigheid van extreme verschillen tussen arm en rijk.
Alle samenlevingen hebben leiders en volgelingen. Allen hebben ongelijkheden, maar die zouden niet tot het uiterste mogen oplopen.
Het geestelijke tegengif tegen dergelijke malaise is uiteindelijk wederzijds respect in de zin van objectiviteit, fair play. Wanneer deze dingen ontbreken, stap voor stap, jaar na jaar, ontaardt de maatschappij in degeneratie. De dingen gaan van kwaad naar erger.
Een van de belangrijkste doelen van de Boeddha bij de oprichting van de Sangha was het creëren van een kader van mensen die een leven van diep respect leiden - die dit zelf leven en dat leven op een manier die het respect van anderen verdient. Dit is de basisbetekenis van de arahat. De arahats waren bedoeld als een zuurdesem in de samenleving: een voorbeeld en een invloed. Het zijn mensen die persoonlijk gewin schuwen en het geloof hebben een voorbeeldig leven te leiden. Ze zijn een levend bewijs dat de vrede van het hart komt door het afzien van hebzucht, haat en waanideeën, alsook door deze niet te cultiveren, noch te verspreiden.
Ik hoop dat we allemaal beetje bij beetje vooruitgang kunnen boeken in een dergelijk geloof. Dan kunnen we de harten verzachten van hen die, uit angst, anderen onderdrukken en de goede daden inspireren van hen die aarzelen bij gebrek aan een goed voorbeeld.
Hartelijk dank Namo Amida Bu
Dharmavidya David
Podcast #31 is about the Buddhist politician Yelui Chu Tsai.
Geplaatst door Tineke Osterloh op 7 oktober 2020 en vertaald in het Nederlands door Vajrapala
Replies