Mary is met haar vriendje Tom. Ze zijn in een restaurant. Mary vertelt Tom over een paar gordijnen die ze in een winkel heeft gezien die ze wil kopen. Tom probeert naar Mary te luisteren, maar hij merkt dat zijn geest blijft afdwalen naar de tafel ernaast. Aan de tafel ernaast zit een groepje jongens te discussiëren over de voetbalwedstrijd die gisteravond werd gespeeld, waarbij een van Tom's favoriete spelers een doelpunt maakte. Tom's geest blijft zich vullen met beelden van de voetbalwedstrijd die hij op tv heeft gezien.
Mary realiseert zich na een tijdje dat Tom zich niet concentreert op het gesprek over de gordijnen. Eigenlijk wil ze Tom's aandacht. Dit is belangrijker voor haar dan gordijnen. Dus, ze verandert van onderwerp van gesprek. Ze zegt: "Tom, die sportwagen die je denkt te kopen, waarom is die beter dan de rode die we laatst zagen?" Onmiddellijk is Tom's geest terug bij Mary, of in ieder geval bij sportwagens; en hij vertelt haar geanimeerd alle deugden van de groene sportwagen waar hij enthousiast over is.
Aan dit kleine voorbeeld kun je zien dat verschillende mensen op verschillende manieren denken. Voor Tom hebben voetbal en sportwagens een hoge prioriteit - veel hogere prioriteit dan gordijnen. Iedereen is op een bepaalde manier georiënteerd; en als je iemands aandacht wilt krijgen, nou ja, dan praat je over de dingen waar zijn gedachten op een natuurlijke manier naartoe gaan.
Deze omwenteling van de geest, wordt in het boeddhisme vijñana genoemd. De geest van een ieder wordt op een of andere manier gedraaid - op heel wat manieren; en er is een bepaalde prioriteitstelling, zoals we zojuist hebben gezien. Het ene ding is krachtiger dan het andere.
Datgene waar de geest naartoe is gekeerd heet rūpa. Rupa zijn de objecten die macht over ons hebben: de objecten die macht over onze geest hebben. Ze hebben een soort van aantrekkingskracht, zou je kunnen zeggen. Dus, ze trekken de geest naar zich toe. In dit geval werd Tom's geest naar voetbalbeelden getrokken, en dan naar sportwagens.
We hebben allemaal dergelijke rūpa's: objecten, die onze aandacht vasthouden en die macht over ons hebben. Veel van de rūpa's die voor ons betekenisvol en belangrijk zijn, zijn andere mensen: Mary is echt meer geïnteresseerd in Tom dan in gordijnen.
Ons leven wordt dus gevormd door de constellatie van de rūpa's waar we deel van uitmaken. De ene rūpa is belangrijker dan de andere rūpa. Ons hele leven is dus georganiseerd rond een hiërarchie van rūpa-beelden.
Als je met iemand in therapie gaat, is een van de belangrijkste dingen die je moet opmerken deze prioritering van de rūpa's: wat is het dat het leven van een persoon domineert? En hoe is het tot stand gekomen? Is het mogelijk om het te veranderen? En zo verder.
De praktijk van het boeddhisme is in wezen het vastleggen van de allerhoogste rupa. De allerhoogste rūpa is de Boeddha, de Dharma. Als de Boeddha en de Dharma de belangrijkste rūpa in iemands leven worden, dan draait hun leven om die rūpa; en dan heeft die rūpa een grote invloed op het leven van die persoon.
Dus, het is zoiets als: wat is de zon in het centrum van ons zonnestelsel? We draaien, in een baan rond verschillende krachtige rūpa's. Waar maken we een belangrijke rūpa van? Als de belangrijkste rupa geld is, of status, of macht of iets dergelijks, zal het een overeenkomstige invloed hebben op ons leven. Onze vijñana, de wending van onze geest zal in deze richting gaan en dat is dan ook het belangrijkste waar we op gefocust zullen zijn. Evenzo, als de rūpa die het belangrijkst is in ons leven, iets subliem is zoals liefde, waarheid of schoonheid, die allemaal belichaamd zijn in de Boeddha en de Dharma, dan zullen we een geestelijk leven hebben. Zich wenden tot de Boeddha is wat we nembutsu noemen: het hebben van de gedachten bij de Boeddha.
Dit is dus vijñana en rūpa, twee fundamentele concepten in deze psychologie.
Dank u wel.
Namo Amida Bu
Dharmavidya
David
Geplaatst door Tineke Osterloh op 18 augustus 2020 en vertaald door Vajrapala
Replies