De eerste stap als je boeddhist wordt is toevlucht nemen. Althans het nemen van toevlucht in de Boeddha en de Dharma. Meestal nemen mensen toevlucht in de Boeddha, de Dharma en de Sangha, deze worden De Drie Juwelen genoemd. Soms nemen ze ook toevlucht, in sommige Tibetaanse tradities althans, in de Guru, evenals in De Drie Juwelen. In de Amida School nemen we toevlucht in Amida Boeddha, De Drie Juwelen en het Zuiverland. In elk geval, wat de precieze vorm ook is, is de eerste stap toevlucht nemen.
De Boeddha gaf de praktijk van het nemen van toevlucht, als zijn eerste leer ooit, voordat hij zelfs de Vier Edele Waarheden en het Achtvoudige Pad uiteenzette, gaf hij toevlucht in Boeddha en Dharma aan twee kooplieden die hij op de weg ontmoette. Zij werden Trapusa en Bahalika genoemd. Trapusa en Bahalika waren de eerste twee boeddhisten ter wereld. Dus, toevlucht nemen is de eerste stap.
Toevlucht nemen is ook de laatste stap. Naarmate je verder gaat op je pad met de Boeddha's hulp, beetje bij beetje, meer en meer, stap voor stap, kom je meer en meer te weten wat toevlucht nemen betekent.
Toevlucht nemen is eigenlijk de echte kern van het boeddhisme. Het is de enige praktijk die alle boeddhistische scholen gemeen hebben. Niet alle boeddhisten mediteren, niet alle boeddhisten gebruiken dezelfde geschriften, niet alle boeddhisten hebben dezelfde ceremonies of procedures, maar ze nemen allemaal toevlucht. Zelfs niet alle boeddhisten houden zich aan de voorschriften, maar ze zoeken wel toevlucht.
Toevlucht nemen is het centrale thema. Toevlucht nemen is een kwestie van je persoonlijke kracht opgeven en de verlichting, de genade, de kracht van de Boeddha accepteren, het in je leven toelaten. Het is alsof je een licht in je kamer binnenlaat, in je duisternis. Soms zeggen we dat, weet je, in spiritualiteit alles van binnenuit komt, maar dit is niet echt waar. Als alles van binnenuit komt zou het geen zin hebben om naar deze podcast te luisteren, dan zou je gewoon naar jezelf moeten luisteren, maar het is duidelijk dat het boeddhisme is overgedragen. Het is overgedragen van generatie op generatie, van leraar op leraar, van leraar op leerling, enzovoort; en wat fundamenteel wordt overgedragen is toevlucht, is de Andere Kracht van de Boeddha die iemands leven binnenkomt om hem te transformeren.
Het is als het planten van een zaadje. In het Boeddhisme hebben we de term tathāgatagarbha. Tathāgatagarbha is het zaad dat de Boeddha in de persoon plant; en dit zaad groeit beetje bij beetje en produceert uiteindelijk een nieuwe Boeddha in de toekomst. Nu, toevlucht nemen in de Boeddha en de Dharma is de manier om het zaad te zaaien, of het zaad toe te laten om gezaaid te worden, dat zich op een dag zal manifesteren als een Boeddha in de wereld, op een of andere manier.
Het boeddhisme heeft vele leringen, veel wijsheid, veel praktijken. Ze komen allemaal terug op de daad van toevlucht nemen. Dus, in zekere zin, zijn alle Boeddhisten vluchtelingen. We zeggen dat er een groot vluchtelingenprobleem is in de wereld: veel mensen die hun huis hebben moeten verlaten en in kampen zijn gaan wonen. Soms vinden ze uiteindelijk een veilige plek. Een vluchteling is iemand die op weg is naar een veilige plek. Iemand die zijn toevlucht zoekt in de Boeddha en de Dharma vindt de veiligste plek van allemaal, de plek die eeuwig veilig is, de plek die je nooit in de steek zal laten.
Dit is de betekenis van het nemen van toevlucht, het is de kern van al onze bekommernissen als boeddhisten. Terwijl we het pad volgen leren we steeds meer wat het betekent, maar de eerste stap is een ceremonie van toevlucht die door de Boeddha werd gesticht toen hij Trapusa en Bahalika ontmoette vlak na zijn eigen verlichting.
Dank u wel. Namo Amida Bu
Dharmavidya David
Geplaatst door Tineke Osterloh op 5 november 2020 en vertaald in het Nederlands door Vajrapala
Replies