In het begin van de jaren tachtig verliet ik mijn werk bij de Sociale Dienst van de overheid en zette ik een klein counselingcentrum op. Jenny Biancardi en ik behandelden daar cliënten en gaven cursussen. We reisden ook het hele land door om trainingen te geven aan verpleegkundigen en maatschappelijk werkers. We leerden mensen hoe ze met patiënten en cliënten konden communiceren als mensen, in plaats van als diagnostische categorieën. Dit is altijd een basis geweest voor mijn werk.
Vandaag hadden we een prachtig seminar, gegeven door Yaya de Andrade, een Braziliaanse psychologe, die in een groot aantal zeer moeilijke situaties over de hele wereld heeft gewerkt. Het seminar werd aangekondigd als Werken met Post-Traumatische Patiënten. Zou zij een manier kunnen geven om met deze moeilijke groep cliënten om te gaan? Posttrauma is een term die men tegenwoordig zeer vaak hoort als een diagnostische categorie. Is er een manier om specifiek met posttraumatische patiënten te werken?
Ze vertelde ons over haar model van zorgverlening. Wat voor mij het meest opvallend en verheugend was, was dat er in dit model van zorg eigenlijk niets was dat echt specifiek was voor de posttraumatische conditie. Het was gewoon een eenvoudige beschrijving van hoe je een ander mens op een fatsoenlijke en zorgzame manier kunt behandelen - ieder mens, op elk moment, waar dan ook.
Nadat zij had gesproken over vele fascinerende gevallen van het werken met slachtoffers van schade (mensen die lijden onder de naweeën van oorlog, marteling en natuurrampen) vroeg iemand haar of zij iets kon zeggen over het werken met de daders van het kwaad. Haar antwoord maakte duidelijk, vanuit haar eigen ervaring met het werken met dergelijke mensen, dat er eigenlijk geen fundamenteel verschil is: mensen zijn mensen.
Of iemand slachtoffer is, of schuldige, daar gaat het niet echt om. Het punt is dat men zorgt voor een lijdend mens. En we lijden allemaal. Dukkha is universeel. Dukkha is in het leven van gewone wezens en dukkha is ook een waarheid voor nobele wezens. Verlicht of begoocheld - we zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Het verschil ligt meer in het feit dat Nobele Mensen degenen zijn die deze waarheid accepteren en onversaagd doorgaan. De Waarheid van Dukkha begrijpen is ware wijsheid.
Onze westerse benadering is zo vaak gebaseerd op de vraag of een handeling al dan niet gerechtvaardigd kan worden. Het is in wezen oordelend. Ik ben tot de overtuiging gekomen dat dit een nutteloze vraag is. Of iemands daden nu gerechtvaardigd zijn of niet, zij zijn een resultaat van de omstandigheden die op die persoon van toepassing zijn. Hoewel mensen soms de meest domme dingen doen, zijn er altijd redenen, altijd omstandigheden die ertoe bijdragen; en wat het ook is dat zij hebben gedaan, het is op de een of andere manier te verklaren. Ik ben altijd geïnteresseerd om te weten wat die manier is.
Of de persoon nu Saddam Hoessein, Vladimir Poetin of Donald Trump is. Of het nu de cliënt is die bekent een moord te hebben gepleegd of de vluchteling wiens ouders zijn vermoord, of het nu een onopvallend persoon is, die altijd bang was het minste risico in zijn leven te nemen, of de stoutmoedige persoon, de risiconemer, wiens verhaal je doet afvragen hoe hij het allemaal heeft kunnen overleven - mijn interesse blijft hetzelfde: voorbij het etiket is er een persoon.
We lijden allemaal, we zijn allemaal schuldig, we hebben allemaal gezondigd.
Mededogen is universeel
en zorg en vriendelijkheid zijn niet echt ingewikkeld.
Namo Amida Bu Hartelijk dank
Dharmavidya David
Geplaatst door Tineke Osterloh op 9 augustus 2020 en vertaald in het Nederlands door Vajrapala
Replies