Waarom nemen we toevlucht in de Boeddha? We zoeken toevlucht omdat we weten dat het zelf geen veilige toevlucht is op zichzelf. Hoe weten we dat? Nou, we weten het door zelfonderzoek. Dit is een van de aspecten van contemplatie, meditatie: men kijkt in zichzelf, men kijkt in de eigen geest. Wat vind je daar? Veel dingen: misschien kritiek, misschien afgunst, misschien bezitsdrang, misschien een gevoel van krenking: "Hoe kunnen andere mensen zo zijn tegenover mij?" Zelfmedelijden. We vinden veel dingen.
Als we onszelf observeren zien we dat soms het bloed kookt: we zijn boos of we zijn bang, of de dingen zijn gewoon te veel geworden. De geest is zo. Als we goed kijken zien we dat al deze grillige passies invloed hebben op ons gedrag. Misschien mokken we wel eens, of misschien halen we wel eens uit, of worden we twistziek als het eigenlijk helemaal niet nodig is.
Soms zijn we natuurlijk dapper en gul en wijs, en vriendelijk en goed... maar vaak zijn we dat niet. Dus, in het boeddhisme hebben we een praktijk van berouw, van het kijken naar ons eigen ‘geval’, en te beseffen dat we een pover geval zijn.
In de tekst Shushogi staat: "Vanwege hun grenzeloos mededogen hebben de Boeddha's en patriarchen de poorten van het mededogen naar zowel goden als mensen wijd opengegooid. En hoewel karmische gevolgen voor slechte daden op een bepaald moment tijdens de drie periodes onvermijdelijk zijn, maakt berouw het makkelijker om dit te dragen door vrijheid en smetteloosheid te brengen. Laten we dan ook volkomen berouwvol tegenover de Boeddha's staan. Berouw tegenover de Boeddha's brengt zuivering en verlossing, ware overtuiging en ernstige inzet. Eens ware overtuiging gewekt veranderen alle wezens inclusief jij zelf met weldaden die zich tot alles uitbreiden".
Dus, we hebben berouw... in het Japans is berouw sangemon, we verwijzen dus naar berouw als sangemon. Mon betekent een poort. Berouw, sange, is een poort naar de Dharma. Het is iets écht in ons leven, het maakt het voelbaar, we voelen het.
In de Samenvatting van Geloof en Praktijk (ook podcast #23) is er een verwijzing naar de Drie Geesten, waarover er ook andere podcasts zijn geweest: De Oprechte Geest, (podcast #35), De Diepgaande Geest (podcast #58) en De Geest die Verdienste overbrengt (podcast #80) en dan staat er "en de Geest van Berouw als vierde." (Deel 20 van de Samenvatting van het Geloof en de Praktijk)
In de recente wonderlijke Bodhi Retreat hadden we een lezing over Naikan en oefenden we ook wat Nei Quan Chi Quan in de Amida Stijl. Dit maakt deel uit van onze praktijk: het onderzoeken van het tastbare van ons leven in het gewone dagelijkse leven of in intensieve bezinningsperiodes en het zien van onze ware aard. In berouw besluiten we natuurlijk om het beter te doen, maar belangrijker nog, we zien onze aard, we zien dat we van die aard zijn om zulke dingen te doen. We zijn niet het perfecte specimen dat ons ego ons zou willen doen geloven. Dit maakt ons nederig en deze nederigheid is een essentieel fundament voor de nembutsu. Om een nembutsu een echte nembutsu te laten zijn moet het voortkomen uit een nederig hart.
Dus, Namo Amida Bu. Dank u wel.
Dharmavidya David
Geplaatst door Tineke Osterloh op 21 december 2020 en in het Nederlands vertaald door Vajrapala
Replies